ΜΠΟΥΛΟΥΚΙ
Περιοδεύον Εργαστήριο για τις Παραδοσιακές Τεχνικές Δόμησης
Το Μπουλούκι είναι μία συλλογικότητα που ερευνά και ενεργοποιεί τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης ως ζωντανή και βιώσιμη γνώση, μέσα από εκπαιδευτικά και συμμετοχικά έργα. Η λέξη «μπουλούκι» αναφέρεται στα ιστορικά σινάφια των μαστόρων που μετακινούνταν από τόπο σε τόπο, χτίζοντας πέτρινα γεφύρια, μονοπάτια και κοινότητες. Σήμερα, η ομάδα απαρτίζεται από αρχιτέκτονες, μηχανικούς, τεχνίτες, ερευνητές, επαγγελματίες της πολιτιστικής κληρονομιάς, δημιουργούς και τοπικές κοινότητες που συνδιαμορφώνουν τη δράση της.
Η πρώτη παρέμβαση του Μπουλουκιού έγινε στο μονοπάτι που οδηγεί στο γεφύρι της Πλάκας (2018–2019), ένα έργο αποκατάστασης που διακρίθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο “Philippe Rotthier”. Από το 2018, λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα την Αθήνα και με παράρτημα στα Φράστα Τζουμέρκων, στο Πρώην Σχολείο· έναν χώρο που αποκαταστάθηκε από την ομάδα και λειτουργεί ως Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης για την Παραδοσιακή και Αειφόρο Δόμηση. Το 2024, το Μπουλούκι βραβεύτηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς “Europa Nostra”, στην κατηγορία «Εκπαίδευση, Κατάρτιση & Δεξιότητες».
Προσέγγιση
Η προσέγγισή μας είναι βιωματική και ολιστική: ανταποκρινόμενοι στην επείγουσα ανάγκη έλλειψης τεχνιτών και περιβαλλοντικά βιώσιμων λύσεων, εντοπίζουμε τους εναπομείναντες καταρτισμένους φορείς της παραδοσιακής γνώσης· της ξερολιθιάς, των κονιαμάτων, των ξύλινων κατασκευών, και καλλιεργούμε μια νέα γενιά επαγγελματιών με επίγνωση και δεξιότητες ικανή να διατηρήσει την ιστορική και λαϊκή αρχιτεκτονική κληρονομιά.
Το όραμα μας είναι να συμβάλλουμε σε μια ανανεωμένη οικοδομική κουλτούρα, στην Ελλάδα και διεθνώς, που θα αντλεί από τις παραδοσιακές μορφές γνώσεις, έχοντας το βλέμμα στραμμένο στη βιώσιμη οικοδομική δόμηση σήμερα.
Πυλώνες
Έρευνα
Διενεργούμε αρχιτεκτονική έρευνα, εστιάζοντας στη μελέτη παραδοσιακών και σύγχρονων δομικών υλικών, σε ζητήματα οικολογίας και περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθώς και στην εθνογραφική τεκμηρίωση της τοπικής γνώσης.
Εκπαίδευση
Η ομάδα μας σχεδιάζει και υλοποιεί εκπαιδευτικές δράσεις που σχετίζονται με τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης και ευρύτερα ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς, σε συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.
Πρακτική
Αναλαμβάνουμε έργα αποκατάστασης και ανακαίνισης ιστορικών κατασκευών, καθώς και νέες κατασκευές που αξιοποιούν παραδοσιακές τεχνικές δόμησης και τη σύγχρονη αειφόρο δόμηση.
Δημόσιος Διάλογος
Ενθαρρύνουμε και συμμετέχουμε ενεργά στον δημόσιο διάλογο μέσα από ποικίλες πλατφόρμες διάχυσης γνώσης, όπως εκδόσεις, εκθέσεις, δημόσιες διαλέξεις, συνέδρια και επιστημονικά συμπόσια.
Βραβεία
Ομάδα
Ο Παναγιώτης Κωστούλας είναι αρχιτέκτονας, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών με μεταπτυχιακές σπουδές στο ΔΠΜΣ «Επιστήμη και Τεχνολογία Υλικών» του ΕΜΠ και ειδίκευση στα ιστορικά κονιάματα. Από το 2012, έχει εργαστεί σε αρχιτεκτονικά γραφεία στην Ελλάδα και στην Ινδία. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Μπουλούκι, στην οποία συμμετέχει ως ερευνητής, υπεύθυνος σχεδιασμού εκπαιδευτικών δράσεων και διαχείρισης έργων.
Ο Γρηγόρης Κουτρόπουλος είναι αρχιτέκτονας, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών με μεταπτυχιακές σπουδές στην πολιτιστική διαχείριση μνημείων του ΕΚΠΑ. Έχει συμμετάσχει σε τρία ερευνητικά προγράμματα και έχει προσφέρει επικουρικό διδακτικό έργο στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών. Διαθέτει δεκαετή εμπειρία σε μελέτες και έργα αναστηλώσεων μνημείων στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία και την Αίγυπτο. Είναι ιδρυτικό μέλος και υπεύθυνος των κατασκευαστικών έργων και συμμετοχικών δράσεων της ομάδας.
Ο Ίωνας Σκλαβούνος είναι αρχιτέκτονας και υποψήφιος διδάκτορας στο Faculty of Design Sciences του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας. Η έρευνά του αφορά τις συνδέσεις ανάμεσα σε λαϊκές οικοδομικές κουλτούρες της πρώιμης νεωτερικής περιόδου με το σύγχρονο σχεδιασμό και τη θεωρία της αρχιτεκτονικής. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε επίσης επισκέπτης ερευνητής στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Βιέννης. Είναι ιδρυτικό μέλος της συλλογικότητας Μπουλούκι και συμμετέχει στη διοργάνωση ακαδημαϊκών συναντήσεων, εκθέσεων και βιωματικών εργαστηρίων της ομάδας.
Ο Χριστόφορος Θεοχάρης είναι πολιτικός μηχανικός, απόφοιτος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης και ειδίκευση στην επιστήμη και τεχνολογία των κατασκευών. Από το 2011 έχει εκπονήσει μελέτες και έχει επιβλέψει κτιριακές κατασκευές στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή της Βιέννης, ως μέλος της εταιρίας Bauklimatik GmbH. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Μπουλούκι και εργάζεται στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων και την υλοποίηση κατασκευαστικών έργων.
Η Ιωάννα Ντούτση είναι χημικός μηχανικός ΕΜΠ, με MSc στην «Προστασία Μνημείων – Υλικά και Επεμβάσεις Συντήρησης», και υποψήφια διδάκτορας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Έχει εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα του ΕΜΠ γύρω από την αρχιτεκτονική κληρονομιά και σε βιομηχανίες επεξεργασίας ορυκτών και παραγωγής υδρασβέστου. Στο Μπουλούκι ασχολείται με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ερευνητικών και εκπαιδευτικών προγραμμα΄των γύρω από διαφορετικές εκφάνσεις παραδοσιακών σωμάτων γνώσης.
Η Γεωργία Κανελλοπούλου είναι διπλωματούχος μηχανικός του Πολυτεχνείου Κρήτης με διεπιστημονική εξειδίκευση στη Γεωπεριβαλλοντική Μηχανική και στον Περιβαλλοντικό Αναπτυξιακό Σχεδιασμό (ΕΜΠ). Έχει σχεδιάσει έργα για την ανάδειξη της γεω-περιβαλλοντικής και πολιτισμικής κληρονομιάς κυρίως στις γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές της Ελλάδας. Επιπλέον, έχει καθοδηγήσει συμμετοχικές διαδικασίες, εμπλέκοντας τις τοπικές κοινότητες στην εκπόνηση ολοκληρωμένων χωρικών αναπτυξιακών στρατηγικών.
Η Δήμητρα Τσιαούσκογλου είναι απόφοιτη του τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας (ΑΠΘ) με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία της Τέχνης (ΑΠΘ), την Επιμέλεια Εκθέσεων (Grenoble), και τις Μουσειακές Σπουδές (Leicester). Έχει συμμετάσχει ως υπότροφος σε διεθνή εργαστήρια πολιτιστικής διαχείρισης. Διαθέτει μακρά εμπειρία στην υλοποίηση πολιτιστικών δράσεων και, πιο πρόσφατα, στη διοίκηση μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Στο Μπουλούκι συντονίζει τη συγγραφή προτάσεων και τις ενέργειες ανεύρεσης πόρων.
Ο Γιώργος Τζαβάρας είναι αρχιτέκτονας, απόφοιτος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ. Έχει ειδικευτεί στη σχεδιαστική αποτύπωση και αποκατάσταση ξύλινων ιστορικών και διατηρητέων σκαφών σε συνεργασία με μουσεία και ερευνητικά ιδρύματα, ενώ έχει εργαστεί και στο πλαίσιο αρχιτεκτονικών μελετών και επιβλέψεων κατασκευών και ανακαινίσεων. Εντοπίζει στις παραδοσιακές τεχνικές και κατασκευές μία πλούσια δεξαμενή γνώσης και έμπνευσης για την επίλυση σύγχρονων τεχνικών και σχεδιαστικών προβλημάτων.
Ο Νικηφόρος Μεϊμάρογλου είναι υποψήφιος διδάκτορας της σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ. Έχει αποφοιτήσει από τη σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ και έχει ολοκληρώσει το Δ.Π.Μ.Σ του ΕΜΠ “Προστασία Μνημείων, Υλικά και Επεμβάσεις Συντήρησης”. Η έρευνα του επικεντρώνεται σε ιστορικά και παραδοσιακά δομικά υλικά, με έμφαση στη φυσική δόμηση. Παράλληλα ασχολείται με την μελέτη και τον χαρακτηρισμό δομικών υλικών από μνημεία της Ελλάδας.
Η Karen είναι διακεκριμένη επαγγελματίας στον τομέα της μουσειολογίας, με έμφαση στα πεδία της προσβασιμότητας σε συλλογές, κτίρια και έρευνα, καθώς και στον ρόλο των μουσείων στην εκπαίδευση όλων των ηλικιακών ομάδων. Έχει μεγάλη επαγγελματική εμπειρία στην ανάπτυξη οργανωσιακής στρατηγικής και τη διαχείριση αλλαγής, καθώς και στην εξασφάλιση υποστήριξης από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Τα τελευταία χρόνια έχει συνεργαστεί με οργανισμούς στο Ηνωμένο Βασίλειο και στα Βαλκάνια που επικεντρώνονται στη διατήρηση των παραδοσιακών τεχνικών γνώσεων και δεξιοτήτων και στην αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων.
Evdokia Pagkrati holds a degree in Architectural Engineering from the National Technical University of Athens (NTUA) and is a postgraduate student in the NTUA’s Interdepartmental Postgraduate Program in Monument Protection: Conservation and Restoration of Historic Buildings and Complexes. She studied at Bauhaus-Universität Weimar through a student exchange program and has attended the annual Set Design and Costume Design workshop at the National Theater of Athens. Professionally, she has collaborated with architectural firms on restoration studies, architectural documentation and design, as well as on the construction and painting of theatrical sets. She has actively participated in workshops and programs on cultural heritage and traditional building techniques in Greece and France.
Η Μαριλένα Μελά είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Vrije Universiteit Amsterdam. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στο ίδιο πανεπιστήμιο με υποτροφία Maria Skłodowska-Curie στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού έργου HERILAND. Προηγουμένως σπούδασε αρχιτεκτονική και θεωρία αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και η διδακτική της δραστηριότητα τοποθετούνται στη συνάντηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιστορίας με τις σπουδές βιωσιμότητας, τοπίου και κλίματος.
Η Αγγελική Κοσμά εξειδικεύεται σε θέματα επικοινωνίας και διαχείρισης πολιτιστικών οργανισμών, με εμπειρία σε φεστιβάλ, μουσεία και έργα ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 2016 ασχολείται με τη διοργάνωση δημόσιων δράσεων, την ενσωμάτωση και τη συμπερίληψη κοινοτήτων και την χαρτογράφηση των εμπειριών τους. Στο Μπουλούκι έχει αναλάβει τη διαχείριση των μέσων επικοινωνίας της ομάδας και την ανάδειξη του Προγράμματος Μελών.
Η Κάτια Δημητρακοπούλου είναι απόφοιτη Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΠΑΜΑΚ και κατέχει μεταπτυχιακό του Ινστιτούτου Εκπαίδευσης Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών Ελλάδος. Έχει πολυετή εμπειρία στην οικονομική και λογιστική διαχείριση και διεύθυνση, με εργασιακή πορεία σε περιβαλλοντική οργάνωση και εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας. Συνεργάστηκε με λογιστικά και ελεγκτικά γραφεία. Από τον Ιούλιο του 2025 είναι υπεύθυνη Διοικητικής και Οικονομικής Διαχείρισης Προγραμμάτων της ομάδας Μπουλούκι.
Παλαιά μέλη της ομάδας
Mina Kouvara, Founding member – Architect
David Baxter, Advisor
Ναυσικά Στεφανίδου
Eleni Mentesidou
Anna Zacharaki
Maria Chassioti